De Groene Zwaan is een voormalige Lutherse kerk in het historische dorp De Rijp in Noord-Holland, en is sinds de jaren zestig van de vorige eeuw in gebruik als cultureel centrum.
De Stichting De Groene Zwaan is eigenaar van de panden aan de Rechtestraat in De Rijp en heeft zich ten doel gesteld om deze panden in stand te houden en te beheren. De Stichting doet dat door de panden te exploiteren voor culturele- en sociale activiteiten en verhuur.
Vrijwilligers organiseren er evenementen voor alle leeftijden: live muziek, filmhuis, literair café, tentoonstellingen, voorstellingen, walking dinners en lezingen zijn populair bij een breed publiek en vormen een spannende aanvulling op het standaard aanbod in De Rijp en wijde omgeving. Voor de jongeren biedt De Groene Zwaan regelmatig baravonden en spetterende feesten met house, hiphop en DnB. Verder heeft de lokale muziekschool in De Groene Zwaan een warm thuis gevonden.
De zwaan is het symbool van de lutherse kerk in Nederland. De oorsprong van deze symboliek is gelegen in een oude legende: De Tsjechische hervormer Johannes Hus, voorloper van de reformatie, die door het Concilie van Constanz in 1415 ter dood werd veroordeeld, zou toen hij op de brandstapel stond, gezegd hebben: ‘Thans braadt gij een gans, maar over honderd jaar komt er een zwaan, die jullie niet te pakken zullen krijgen’. De Tsjechische naam Hus betekent: gans. Met de zwaan zou hij Maarten Luther (1483- 1546) hebben bedoeld. Vanaf het begin van zijn optreden wordt Luther op gravures en munten afgebeeld met naast zich de zwaan.
De Stichting heeft een bestuur van vijf personen en heeft een beheerder voor het pand aangesteld. Vele vrijwilligers maken het mogelijk om de activiteiten te blijven organiseren en regulier onderhoud aan het pand uit te voeren.
